Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zambrowie

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Z. K. wniósł o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w Z. przy ulicy (...), oznaczonej jako działka numerem (...) oraz o dokonanie działu spadku po T. K. zmarłej dnia (...) roku w B. poprzez przyznanie wyżej wskazanej nieruchomości na wyłączną własność wnioskodawcy bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych uczestników.

D. Z. przychyliła się do wniosku co do zasady, jednakże żądała początkowo podziału fizycznego nieruchomości, następnie przyznania nieruchomości na jej rzecz , ewentualnie przyznania na rzecz wnioskodawcy ze stosowną spłatą.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

Bezsporne w sprawie było, iż M. K., zmarł dnia (...) roku w Z., którego ostatnim miejscem zwykłego pobytu były Z., a spadek po nim na mocy postanowienia tut. Sądu z dnia (...) roku w sprawie (...) nabyli : żona T. K. w ¼ części, syn Z. K. w ¼ części, córka D. K. w ¼ części, syn S. K. w ¼ części, z tym że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne odziedziczyli z mocy ustawy : żona T. K. w 1/3 części, syn Z. K. w 1/3 części, córka D. K. w 1/3 części (k. 34).

Bezsporne w sprawie było, iż spadkodawczyni T. K. zmarła dnia (...) roku w B., której ostatnim miejscem zwykłego pobytu były Z., a spadek po niej na mocy postanowienia tut. Sądu z dnia (...) r. w sprawie (...) nabyli : córka D. Z. w 1/3 części , syn Z. K. w 1/3 części, syn S. K. w 1/3 części (k. 35).

Strony były zgodne co do tego, że w skład spadku wchodzi jedynie nieruchomość podana we wniosku t.j. położona w Z. przy ulicy (...), oznaczonej jako działka numerem (...) .

Udziały we współwinności nieruchomości spadkowej przedstawiały się następująco : 5/12 części Z. K., 5/12 części D. K., 2/12 części S. K. .

Z. K. zamieszkiwał na nieruchomości spadkowej od urodzenia, przez okres dzieciństwa i młodości , następnie z żoną i 4 dzieci. Całe życie pracował na gospodarstwie rodzinnym, dopóki nie wyjechał do Belgii, co miało miejsce około 10 lat temu. Po śmierci matki Z. K. zaczął czynić remonty na spadkowej nieruchomości, w domu, w budynku gospodarczym. Czynił je stopniowo, jak miał ku temu środki. Finansował je z własnych środków.

Jeszcze za życia matki, kiedy w domu robiło się stronom coraz ciaśniej, Z. K. przekazał siostrze D. Z. pieniądze na zakup przez nią nieruchomości w Z. od F. M. (twierdzenia stron, zeznania F. M. k. 78). D. Z. pieniądze przyjęła i w zamian za to, zrzekła się udziałów w ziemi ornej (działkach gruntowych) w gospodarstwie po ojcu . Nie zrzekła się udziałów w działce siedliskowej, która jest przedmiotem niniejszego postępowania.

Aktualnie Z. K. ma lat 61, od około 10 lat przebywa w Belgii, ma zamiar powrotu do kraju i osiedlenia na stałe na działce spadkowej. Tym bardziej, iż po kolizji ma problemy ze zdrowiem. Leczy się w Polsce. Utrzymuje z renty chorobowej. Nie posiada innej nieruchomości w Polsce.

Aktualnie D. K. ma lat 49, przebywa legalnie za granicą, w Belgii, gdzie ma pracę, mieszkanie. Do Polski przyjeżdża na święta, na wakacje. Ponadto posiada nieruchomość w Polsce w Z. przy Placu (...), w której zamieszkiwała przez całe swoje życie wraz z mężem do czasu, kiedy nie wyjechała do Belgii.

Postępowanie o dział spadku przebiega według reguł wskazanych w art. 210-216 kc w zw. z art. 1035 kc oraz art. 618-625 kpc w zw. z art. 688 kpc.

W skład masy spadkowej wchodziła bezspornie jedynie nieruchomość podana we wniosku t.j. położona w Z. przy ulicy (...), oznaczona jako działka numerem (...) . Jeżeli chodzi o wartość nieruchomości to Sąd uznał, że należy posłużyć się tu opinią biegłego z zakresu szacowania nieruchomości A. D. z dnia 1 października 2019 r. (k. 320 i dalej). Chociaż biegły wyceniał nieruchomość dwukrotnie, to podzielić należy opinię z daty w/w, bowiem uwzględnia ona stan na datę otwarcia spadku – t.j. na dzień (...) r. Wartość rynkowa nieruchomości, wskazana przez biegłego, bez uwzględnienia nakładów to (...),00 złotych.

Co do sposobu podziału, uczestniczka początkowo wnosiła o podział fizyczny nieruchomości, jednakże takowy został wykluczony, co wynikło bezspornie z opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji J. T.. Sąd przyznał nieruchomość spadkową Z. K., z uwagi na fakt, iż całe życie zamieszkiwał na tej nieruchomości, prowadził gospodarstwo rolne, tak po śmierci ojca jak i potem matki, czynił nakłady na przedmiotową nieruchomość, i aktualnie nie ma innej nieruchomości w Polsce, w której mógłby zamieszkiwać. Obecnie przebywa na rencie chorobowej, nie jest w stanie podjąć pracy zarobkowej, stąd zamiar powrotu do Polski na stałe i osiedlenia się na działce spadkowej, na której zdecydowaną większość swego życia pracował i zamieszkiwał. Tymczasem uczestniczka postępowania mimo, iż wniosła o przyznanie nieruchomości na wyłączną własność jej, to w toku sporu sama przyznała, iż nie zależy jej na tej konkretnej nieruchomości , a jest zainteresowana wymierną spłatą.

Skoro wartość masy spadkowej to kwota (...) złotych, a udział w spadku spadkobierców , którym należy się spłata : D. K. wynosił 5/12 części i S. K. 2/12 części, to wartościowo należy się D. K. spłata w wysokości (...) złotych , a bratu w wysokości (...) złotych.

Odnosząc się do istotnej kwestii – rzekomej spłaty przez wnioskodawcę siostry z udziałów w nieruchomości spadkowej – to zdaniem Sądu nie zostało to udowodnione. Wnioskodawca początkowo twierdził, iż spłacił siostrę z udziałów zarówno po ojcu i matce, a jego siostra zrzekła się całości udziałów. Tymczasem wyjaśnienia i zeznania Z. K. w toku procesu nie były jednolite w powyższym zakresie. W zeznaniach innym razem przyznał, iż „siostra zrzekła się ziemi, którą miała po ojcu” (k. 414), jeszcze innym razem „ja żebym miał pieniądze to siostra zrzekła by się i siedliska” (k. 77). Powyższe uwiarygadnia zatem twierdzenia uczestniczki, iż w zamian za otrzymane pieniądze od brata na zakup działki zrzekła się ona udziałów, ale tylko w ziemi ornej, tylko jakie przysługiwały jej po ojcu. Siedliska nigdy się nie zrzekła, tym bardziej iż w dacie zakupu nieruchomości w Z. przez uczestniczkę matka stron jeszcze żyła.

Odnosząc się do kwestii zgłoszonych nakładów przez wnioskodawcę , to bezspornie na nieruchomości spadkowej Z. K. czynił liczne nakłady, szczegółowo wymienione w piśmie z dnia 16 maja 2018 k. 52 i dalej, na okoliczność czego złożył do akt szereg faktur (k. 55). Jednakże zwrócić należy uwagę na datę ich poczynienia. Z faktur złożonych do akt jak i twierdzeń samego wnioskodawcy (k.282 odwr. ) wynikało, że nakłady te miały miejsce już po śmierci matki T. K.. Z uwagi na ten fakt , że Sąd ustala skład i wartość spadku według daty z jego otwarcia – a wiec daty śmierci spadkodawcy - nakłady poczynione po tej dacie nie powinne być rozliczane. Po drugie D. Z. nigdy nie skorzystała z owych nakładów. Korzyści z nich czerpał jedynie wnioskodawca, który zamieszkiwał na tej nieruchomości. Co więcej nakłady te po zniesieniu współwłasności przypadną wnioskodawcy.

Sąd na mocy art. 520 § 2 kpc postanowił, iż zainteresowani winni ponieść koszty sądowe stosownie do swoich udziałów spadku, a koszty zastępstwa procesowego winne być wzajemnie zniesione.